هفتم ماه صفر

اي روح عقل اقدم و ريحانه نبى = كز خون دل ز غصه دوران لبالبى

اي شاه دادگر ز بيداد روزگار = روزى نيارميده نياسوده اى شبى

از دوستان ملامت بيحد شنيده اي = تنها نديده اى الم از دست اجنبى

چون عنصر لطيف تو با خصم بد منش = مركز نديد كس قمر برج عقربى

زهر جفا نمود ترا آب خوشگوار = از بسكه تلخ كامى و بي تاب و پر تبى

از ساقى ازل نگرفته است تا ابد = چون ساغر تو هيچ ولى مقربى

آرى بلا به مرتبه قرب اوليا است = وندر بساط قرب نبود از تو اقربى

گردون شود نگون و رخ مهر و مه سياه = كافتاده در لحد چه تو تابنده كوكبى

نشنيده ام نشانه تير ستم شود = جز نعش نازنين تو در هيچ مذهبى

اى مفتقر بنال چو قمرى در اين عزا = كاين غصه نيست كمتر از آن زهر جانگزا

آيت الله عظيم شيخ محمد حسين اصفهاني

روز : شهادت حضرت امام حسن مجتبي (صلوات الله عليه) سال 49 يا 50 هجرت
در اين روز، بقول شهيد و كفعمى و ديگران شهادت حضرت امام حسن مجتبى (عليه السلام) واقع شد. بدانكه بعد از شهادت امير المؤمنين (عليه السلام) مردم با فرزند آن جناب، امام حسن (عليه السلام) بيعت كردند و آن جناب قريب شش ماه بر سرير خلافت مستقر بود پس از آن با معاويه صلح فرمود بشرحى كه در جاى خودش رقم گشته و اين در پنج روز به آخر ربيع الاول مانده، سنه 41، بود و بعد از مصالحه، معاويه داخل كوفه شد و بر گردن آرزو و آمال خويش سوار گشت.
امام حسين (عليه السلام) بمدينه رفت و پيوسته كظم غيظ فرموده و ملازمت منزل خويش داشت و منتظر امر پروردگار خود بود تا آن كه ده سال از مدت امارت معاويه بگذشت و معاويه عازم شد كه بيعت بگيرد براى فرزند خود يزيد. چون اين خلاف شرايط معاهده و مصالحه بود كه با امام حسن كرده بود لاجرم بدين سبب و هم به ملاحظه حشمت و جلال امام حسن و اقبال مردم به آنجناب، از آن حضرت بيم داشت، پس يك دل و يك جهت تصميم عزم قتل آن حضرت نمود و زهرى از پادشاه روم طلبيده با صد هزار درهم براى جعده زوجه آن حضرت، دختر اشعث ابن قيس فرستاد و ضامن صد هزار درهم براى جعده، جعذه بطمع مال و آن وعده كاذبه، امام حسن را بشربتى مسموم ساخت و آن حضرت، چهل روز به حالت مرض مى زيست و پيوسته، زهر در وجود مباركش اثر ميكرد تا در ماه صفر پنجاهم هجرى، بسن چهل و هشت از دنيا رحلت كرد و برادرش، امام حسين (عليه السلام) متولى تجهيز و تفسيل و تكفين او گشت و در نزد جده اش، فاطمه بنت اسد رضى الله عنها، در بقيع مدفون گشت.
در اين مدت كه با معاويه صلح كرده بود، دوست و دشمن خون بسيار در دل نازنينش كردند پيوسته دوستانش بخدمتش ميرسيدند او را از اين كار ملامت ميكردند و گاهى تعبير مى كردند از آن جناب به مذل المؤمنين و امثال آن، و حضرت هر كدام را بنحوى جواب ميفرمود، حتى در اين اوقات كه زهر خورده بود و نالان و بيحال در خانه نشسته بود، چنانچه در كتاب احتجاج روايت شده كه مردى بخدمت امام حسن رفت و گفت: يا ابن رسول الله ! گردنهاى ما را ذليل كردى و ما شيعيان را غلامان معاويه گردانيدى. حضرت فرمود: بچه سبب ؟ گفت، بسبب آنكه خلافت را به معاويه گذاشتى. آن جناب فرمود: بخدا سوگند كه ياورى نيافتم و اگر ياورى ميافتم، شب و روز با او جنگ مى كردم تا خدا ميان من و او حكم كند، لكن شناختم اهل كوفه را و امتحان كردم ايشان را و دانستم كه ايشان بكار من نمى آيند، عهد و پيمان ايشان را وفائى نيست و برگفتار و كردار ايشان اعتمادى نيست زبانشان با من است و دل ايشان با بنى اميه است. آن حضرت، سخن مى گفت ناگاه خون از حلق مباركش فرو ريخت طشتى طلب كرد و در زير آن خونها گذاشت و پيوسته خون از حلق مباركش مى آمد تا آن كه آن طشت مملو از خون شد. راوى گفت: يا ابن رسول الله ! اين چيست ؟ فرمود كه: معاويه زهرى فرستاد و بخورد من داده اند، آن زهر بجگر من رسيده است و اين خونها كه در طشت مى بينى قطعه هاى جگر من است. گفتم: چرا مداوا نميكنى؟ فرمود: كه دو مرتبه ديگر مرا زهر دادند و مداوا شده و اين مرتبه سوم است و قابل معالجه و دوا نيست. و فرمود: مهياى سفر آخرت شو و توشه اين سفر را پيش از رسيدن اجل تحصيل نما و بدانكه تو طلب دنيا ميكنى و مرگ ترا طلب مى كند. كلماتى چند از راه موعظه و نصيحت با وى فرمود كه ناگه نفس مقدسش منقطع گشت و رنگ مباركش زرد شد.
در اين هنگام، حضرت امام حسين (عليه السلام) با اسود بن ابى الاسود از در آمد، برادر بزرگوار خود را در برگرفت و سر مبارك او را و ميان دو ديده اش را بوسيد و نزد او نشست و راز بسيار با يكديگر گفتند. پس ابو الاسود گفت: انا لله و انا اليه راجعون، گويا كه خبر فوت امام حسن به او رسيده است. پس حضرت امام حسين (عليه السلام) را وصى خود گردانيد و اسرار امامت را به او گفت و ودائع خلافت را به او سپرد و روح مقدسش به رياحين قدس پرواز كرد. در روز پنجشنبه هفتم صفر و به روايتي آخر ماه صفر در سال پنجاهم هجرى و عمر مباركش در آن وقت چهل وهفت سال بود و در بقيع مدفون گرديد و وقايعى كه رخ داد در وقت بردن جنازه مطهره را بروضه منوره نبويه مقام ذكرش نيست، و واقعه تير باران كردن جنازه در مناقب قطب المحدثين ابن شهر آشوب مذكور است و در زيارت جامعه ائمة المؤمنين كه مشايخ از ائمه (عليهم السلام) نقل كرده اند اشاره باين مصيبت شده در آنجا كه فرموده: يا موالى فلو عاينكم المصطفى و سهام الامة مغرقة فى اكبادكم و رماحهم مشرعة فى نحوركم و سيوفهم مولعة فى دمائكم... الى ان قال: و انتم بين صريع فى المحراب قد فلق السيف هامته و شهيد فوق الجنازه قد شكت بالسهام اكفانه و قتيل بالعرآء قد رفع فوق القناة راسه و مكبل فى السجن قد رضّت بالحديد اعضائة و مسموم قد قطعت بجرع السم امعائه... در روايت است كه چون بدن امام حسن (عليه السلام) در لحد نهاده شد، امام حسين (عليه السلام) در مرثيه برادر اشعارى بگفت كه از جمله اين دو بيت است:

ءادهن راسى ام اطيب محاسنى = و رأسك معفور و انت سليب
بكائى طويل و الدموع غزيرة = و انت بعيد و المزار قريب